Dr. Horacio E. Oduber Hospital prome den Caribe pa uza camera 3D pa operacion laparoscopico

Dr. Horacio E. Oduber Hospital (HOH) ta contento di por comparti mas inovacion cu comunidad di Aruba. E biaha aki nos di HOH Aruba t’e prome den region di Caribe pa adkiri y uza e camera ultramoderno 3D di marca Olympus pa operacionnan laparoscopico. Loke ta haci e aparato aki asina avansa t’e imagennan cu e ciruhano por mira den 3D durante un “kijkoperatie”.

Beneficio ta un operacion mas preciso ainda, un operacion cu ta tuma menos tempo, pues lo baha e lista di espera, menos complicacion y un recuperacion mas liher pe pashent. Cu e inversion aki ta eleva e eficiencia y calidad di operacionnan laparoscopico na bienester di e pashent.

Dr. Yuri Casseres, ciruhano y alabes miembro di Hunta Directiva na HOH, a splica cu e adkisicion di e camera avansa aki ta importante pa Hospital y comunidad di Aruba, pasobra e lo por yuda reduci e lista di espera pa operacionnan laparoscopico cu ta un reto na Aruba. 

“E inversion di Hospital y AZV ta uno bon pa Aruba ya cu banda di esey, e calidad y eficiencia di e operacionnan ta subi.” Recientemente ciruhano dr. Justin Smit hunto cu e team di kamber di operacion a haci algun di e operacionnan tipo ‘gastric bypass’ den presencia di personal di e compania Olympus. Nan tabata presente pa duna cualkier splicacion y contesta pregunta al instante durante e diferente operacionannan aki.

“E operacionnan a bay perfecto y mi ta mira un diferencia grandi. E aparato ta facil p’e usuario, pues no tin mester di training extensivo y tampoco ta dificil pa custumbra n’e bista di 3D pa motibo cu e ta un vision suave y natural. Alabes ta keda e opcion pa cambia e vision bek pa 2D of pa ultra HD si acaso ta necesario. 

E percepcion di profundidad di e imagen di e camera ta tremendo paso por mira hopi mas detaye di e organonan den e curpa,” ciruhano dr. Smit ta conta. E camera avansa aki ta resulta uno exitoso y loke ta haci e momento aki mas special ainda ta cu HOH t’e prome pa region Caribe. Pa HOH ta importante pa sigui desaroya y inova pa brinda tur pashent un mihor cuido na Aruba mes. Ademas, ta demostra e dedicacion di HOH pa cu su pashentnan y su compromiso na salud publico di Aruba.

Corte a duna impresion cu e no sa nada di  empresanan estatal

En berdad cu huristanan di Gobierno, no ta duna e mihot conseho den e caso di retiro di un grupo di comisario den empresanan estatal, pero di otro banda no tin Hues aki na Aruba, cu no ta na altura di e tipo di casonan aki, cu ta mas tanto decisionnan politico.

Di e grupo cu Hues a ordena pa nan bay ocupa nan puesto un biaha mas den Hunta Comisario di algun empresa, por bisa cu ningun a wordo nombra den e puesto di comisario pa motibo di nan experticio tecnico, pero practicamente tur pa motibonan politico.

Ta hendenan di e partidonan cu cu a forma Gobierno ta nombra nan propio hendenan den e puestonan aki, caminda mas tanto ta den forma di compensacion pa nan dedicacion na  nan partido politico.

E decision di Corte ta manda un Gobierno di un signatura politico total diferente cu e Gobierno anterior cu a nombra e comisarionan aki, creando asina practicamente un confrontacion politico entre esnan cu ta manehando e companianan aki e e grupo cu Hues kier pa nan sigui den nan funcion.

No solamente esey, pero Hues a dicidi  cu ta impone un multa di un suma di 2500 florin pa cada dia cu e hendenan aki no wordo permiti pa sinta den reunion di Hunta Comisario y acerca ta duna e impresion cu e Hues aki no ta consciente di con e hendenan aki mester a bay y a wordo manda cas.

Awor ta tuma un decision cu simplemente no ta cuadra cu loke e tipo di asuntonan aki e encera, ya cu  segun e tradicion politico aki na Aruba, comisarionan mas tanto ta hendenan cu ta wordo recompensa pa un of otro fabor politico.

Gobierno nobo kier sigui un otro liña di maneho y cu comisarionan “geel” den e Hunta Directiva,  ta mas cu claro cu ta confrontacion  politico so lo tin cu nan presencia den e companianan aki.

Ta un hecho politico tambe cu comisarionan politico ta bin c’un Gobierno y tin cu bay ora cu e Gobierno aki bay cas, pero akinan Huez ta tuma un decision cu ta crea un asina yama “onwerkbare situatie”  den e companianan aki.

 Ta of e abogadonan di companianan estatal no a argumenta nan caso drechi of Corte di Prome Instancia a bira "kangaroo court " cu ta premia mal maneho, nepotismo, deroche di placa y corrupcion.  Parce cu den Corte no a haci caso di hecho cu funcionamento di comisario mester ta someti na Good Governance y Corporate Governance? A lubida con a konkel contratonan cu Eagle LNG?

E comisarionan aki di color geel, di un partido social democrata, mester a tuma honor nan mes, pero a sa di konkel un contrato, cu ta demostra con sinberguenza nan ta. Unda pueblo aki merece di haya mas fondo, pero cu e sinberguenzanan aki (social democrata) no ta pensa riba nan prohimo, pero riba nan propio saco. Pueblo lo sa di huzga nan y nan partido nan su debido tempo, e sinberguenzanan aki.

Banco Central a mustra Gobierno cu su entrada a cay drasticamente

Den un relato di Banco Central, nan ta hala atencion di Gobierno, mustrando cu Gobierno su entrada a cay drasticamente durante lunanan di Verano (zomer). E lunanan di Verano ta Juli y Augustus, unda segun BCA e entrada di Gobierno na luna di Juni no a ni yega e suma di 129 miyon florin. Pa loke ta luna di Augustus apenas a registra 117 miyon florin na entrada.

Esaki ta casi mitar menos cu e peak di Juni, ora cu tabata registra mas cu 200 miyon florin. Motibo di e caida ta principalmente causa pa un gran disminucion den impuesto riba ganashi (winstbelasting) y un fuerte caída den entrada no relaciona cu impuesto. 

E ganancia for di impuesto riba ganashi a cay na Augustus te casi cinco miyon florin, compara cu casi 99 miyon na Juli 2024. Tambe impuesto di divisas no a genera nada na Augustus, mientras un aña pasa e tabata recauda rond di 6 miyon pa luna.

Tambe BCA ta señala cu impuesto di consumo a keda relativamente stabil: impuesto di benta (BBO) a genera na Juli y Augustus respectivamente poco mas cu 36 y 37 miyon florin. Tambe impuesto riba cuarto di hotel ta keda constante rond di 7 miyon florin pa luna.

Loke ta yamativo cu Banco Central no a haci mencion di impuestonan di p.e. riba kambernan RB&B, unda debi na un falta di control debido, no tin idea cuanto e kambernan aki ta genera de facto.

Banco Central ta enfatisa cu e fluctuacion den entrada tin parcialmente di haber cu e manera irregular cu dividendo y otro tipo di entrada singular ta drenta, cu durante e lunanan di zomer casi ta desaparece.

10 aña di prizon pa abusado di mucha Siki Koolman

E abusado di muchanan menor di edad, Siki Koolman, a scucha Hues impone un castigo di 10 aña di prizon pa a abusa di dos mucha menor di edad, muchanan inocente  y aki tin cu subraya enfaticamente riba e palabra inocente, ya cu na momento cu ta trata di criaturanan  di apenas cinco aña y  tambe bou di 10 aña, realmente tin cu papia di muchanan hopi inocente.

Abo Siki a hinca nan den un mundo cu no ta compronde nada di loke ta nan propio sentimento sexual, corda pa haya nan mes envolvi c’un malandro manera Siki, kende a dicidi di malogra bida di e dos criaturanan aki.
Diez aña ta mustra  hopi, pero e realidad di un caso asina ta mustra cu nunca lo por castiga un abusado manera Siki lo suficiente pa  por bisa cu e castigo ta suficiente ya cu nos ta papia aki di dos mucha inocente, kendenan a bira victima di un persona grandi y abusado y a comete e abuso aki pa un periodo di mas cu 4 aña.

Cuater aña largo cu sin duda ta cuater aña caminda nan a ser manipula pa un homber grandi y hasta segun argumentonan di Fiscal den e caso aki, e criaturanan aki a wordo menasa den un forma cu ta mustra con e mente criminal di Koolman tabata funciona.

Pa loke t’e periodo cu Siki a abusa di e muchanan aki, e castigo ta mucho abou ya cu e merece mas ya cu e tabata abusando di un di e muchanan pa despues dicidi di manipula e prome victima p’e convence otro mucha  chikito asina e por a amplia su sed di abuso contra di e pober muchanan.

Lokee tambe ta hunga un rol grandi den e asunto aki, t’e hecho cu e abusado aki  tabatin un funcion como chauffeur di Prome Minister Evelyn Wever Croes y durante di e periodo aki e tabata activo cu su abuso contra di e dos victimanan den e caso.

Ta mesun hendenan aki cu ta cuestiona rivalnan politico pa cantidad den  accionnan politico,  tabatin e abuso aki tumando lugar di un figura asina cerca di e prome mandatario. Loke ta haci e caso ainda mas remarcabel t’e hecho cu den mesun oficina di Gobierno den edificio di Cocolishi, tabatin otro funcionario kende a wordo acusa y haya culpabel di abuso sexual  trahando den cerca di Prome Minister.

Siki Koolman merece un  castigo di 20 aña, diez pa cada mucha cu el a abusa di nan, pero awor e ta wordo beneficia caminda por conclui cu el a sali di bon den  e caso di abuso aki.

Via di un Regiezitting e 2 polisnan sospecha di a mata e hoben Lanoy ta presenta dia 7 di November awor den Corte

Ministerio Publico a duna di conoce cu e investigacion penal di e tiroteo di 9 di februari 2025, conoci como Caso Caret, den cual e homber hoben di 19 aña Ayden C. Lanoy a perde su bida debi na un bala policial, a keda conclui. E dossier ta cla y a wordo comparti. 

Den e contexto aki Ministerio Publico a manda e citacionnan p’e dos sospechosonan y nan defensa. Manera anuncia anteriormente, Ministerio Publico lo persigui e agentenan policial envolvi. Nan ta wordo acusa di complicidad di homicidio.

E caso lo wordo presenta den Corte den Prome Instancia riba diabierna 7 di November den un asina yama Regiezitting. E caso penal lo no wordo trata den su contenido. Durante e Regiezitting Hues ta solamente tuma decisionnan tocante e pregunta si tin necesidad pa haci investigacion adicional. Despues di esaki, Corte lo dicidi ki dia lo trata e caso aki den su contexto complete, unda Ministerio Publico lo demanda castigo y abogadonan di defensa lo defende nan clientenan di e tur acusacionnan haci

Famia di difunto Ayden C. Lanoy a wordo informa via nan abogado tocante e ultimo desaroyonan aki.

Sa mas di autoridad policial ora di haci uso di violencia legitimo

Hopi biahe, hopi di nos hendenan no conoce nos leynan penal. Siendo cu Ministerio Publico tin tur informacion riba su web-site. E biahe aki vocero di Ministerio Publico a dicidi di haci un traduccion (liber) di e publicacion di “Instruccion di uso di forza (violencia) pa un agente policial”. E ta bira necesario awor cu a keda cla den e caso Caret, unda 2 agente policial ta sospechoso den e caso di morto di e hoben di 19 aña, Ayden Lanoy. Nos di Den Noticia ta considera e publicacion aki masha importante pa pueblo sa, cu ta motibo nos ta dun’e su publicacion.

Polis tin tarea pa mantene ordo legal y pa yuda esnan cu mester ayudo. Esey t’e motibo cu nan tin e monopolio di uso di violencia legitimo. Nan ta autorisa pa uso di violencia den manera adecua y den cierto caso ta expect esey tambe di nan. Un ciudadano por aleha di un situacion peligroso, pero di polis ta juist wordo expect cu nan ta actua activamente pa pone fin n’e situacion. Esey kier men cu nan ta den un posicion vulnerabel. Transparencia tocante e forma con polis ta ehecuta e monopolio di uso di violencia legitimo ta crucial pa e confiansa di comunidad den e manera di actua di Gobierno.

2. Kico ley ta bisa

Polis (inclusivo e boa, e aspirant y e polis den opleiding) ta autorisa, den e ehercisio legitimo di nan cargo of responsabilidad, pa usa violencia contra hende of cos ora e meta ta hustifica esaki (proporcionalidad) y e meta no por wordo alcansa na algun otro manera (subsidiaridad), considerando e peligernan mara na uso di violencia. Tambe t’asina cu uso di e autoridad legitimo aki relaciona cu e meta intenciona, mester ta rasonabel y modera.

E cuadro general dentro di cual polis por haci uso di violencia ta consisti di normanan di instruccion cu ta poni den e landsbesluit di ehercisio di cargo y uso legitimo di violencia (ambts- en geweldsinstructie). Segun e nota di toelichting cu ta bay hunto cu e landsbesluit aki, ta haya den e landsbesluit tanto e reglanan general tocante e dunamento di autoridad riba su mes, como tambe relaciona cu e condicionnan bao di cual violencia mester wordo aplica, p’asina polis eherce e monopolio di uso di violencia legitimo corectamente.

Pasobra p’e ciudadano contra kende violencia legitimo wordo usa, e ta hopi impactante y e ta viola su derechonan fundamental. Den tur caso caminda uso di violencia a hiba na consecuencianan serio, mester bin un investigacion di e sucedido. Landsrecherche ta haci e investigacion aki, bao autoridad di OM.

3. Incidentenan di uso di violencia

E instruccion aki ta aplicable den e casonan cu polis a usa violencia, caminda a cay un morto of un hende a sufri heridanan hopi grave, of caminda a haci uso di un arma di candela y un hende a resulta herida, of caminda a haci uso di violencia y esaki a yega na conocimento di OM, y Fiscal di Husticia a dicidi pa investiga.

4. Procedura

a. Investigacion. Den interes di transparencia, independencia y pa evita cualkier semblansa di parcialidad, como tambe pa garantisa e derechonan fundamental di e ciudadano, Fiscal ta pasa e investigacion pa Landsrecherche mesora. Landsrecherche t’e unico autorisa pa hiba e investigacion, anto nan ta haya ordo pa investiga directamente di PG por escrito.

b. Autoridad riba investigacion. E investigacion di e motibo di uso di violencia ta wordo haci bao autoridad di un Fiscal di husticia. E Fiscal Mayor ta percura p’e investigacion wordo hiba pa un Fiscal cu ta totalmente independiente di e instancia policial unda e polis envolvi ta traha. Si Fiscal Mayor no por haya un Fiscal cu ta cumpli cu e criteria aki, e PG lo por pidi cooperacion di paisnan ruman. E Fiscal Mayor y e PG ta wordo teni na haltura di e caso y di decisionnan cu wordo tuma.

Conforme ley, e Fiscal Mayor ta tuma e decision final y ta informa e PG. E PG tin e autoridad pa revoca e decision.

c. Feitenonderzoek of opsporingsonderzoek. Ora un polis a usa un arma di candela, e tin cu meld esaki conforme e procedure di melding (geweldsinstructie). E Fiscal por duna ordo pa un feitenonderzoek den cual ta busca contesta riba e pregunta si e uso di violencia manera menciona bao 3 ta klop cu loke ta para den e Landsverordening Politie y e Landsverordening di Ambts- en Geweldsinstructie. Den e feitenonderzoek aki e agente policial no ta ni sospechoso ni testigo y e mester wordo scucha dentro di 24 ora despues di e incidente. Si en caso Fiscal mesora, a base di e investigacion, ta duda si e agente policial a actua di acuerdo cu e instruccion di violencia y un apelacion riba exclusion di castigo no ta parce evidente, Fiscal por start un opsporingsonderzoek, den cual e agente policial ta wordo marca como sospechoso y siguientemente ta wordo scucha dentro di 24 ora como sospechoso. Cu e agente policial wordo marca como sospechoso no necesariamente kier men cu e ta wordo deteni durante e investigacion. 

E motivacion pa no detene ta hinca den e hecho cu polis tin e monopolio di uso legitimo di violencia. Mester evita cu agentenan policial cu a base di reglanan, por usa violencia mediante e arma di servicio suministra pa autoridad, ta duda pa miedo di wordo deteni. Esey lo hiba pa situacionnan di peliger inacceptable, tanto p’e ciudadano como p’e agente policial y su partner.

d. Persecucion. Fiscal ta pone su proposicion tocante con pa sigui cu e caso n’e Fiscal Mayor cu ta determina si e uso di violencia tabata legitimo. E Fiscal Mayor ta dicidi tocante persecucion di e agente policial. E PG ta autorisa pa cambia e decision aki, pero e mester wordo sosteni cu argumentonan.

e. Informacion na victima y famia. Uso di violencia dor di Polis tin impacto grandi riba victimanan, riba famia di un fayecido y riba henter comunidad. Fiscal ta informa nan di e decision pa persigui of no, y cua calificacion a scoge.

f. Informa publico. OM ta informa publico tocante e investigacion.

Rotonde Las Americas lo bira Rotonde Cultural di Aruba

Diahuebs ultimo, Prome Minister mr. Mike Eman, hunto cu Minister di Infrastructura drs. Rene Herdé y Minister di Turismo mr. Wendrick Cicilia a asisti na un ceremonia riba Rotonde Las Americas cu ta keda dilanti di Cas di Cultura relaciona cu e proyecto di reforestacion y di renobacion di cuidad. 

Despues di algun tempo cu ta renobando e rotonde aki, a toca turno pa embeyece esaki cu un gran cantidad di mata. Rotonde Las Americas ta un di e puntonan importante riba e ruta entre aeropuerto y e area hotelero na unda gran cantidad di auto ta pasa tur dia. 

Den pasado e rotonde aki tabatin un fontein grandi, rondona pa pal’I coconan halto, cu tabata masha bunita, pero cu tempo a elimina esaki pa motibo di e gastonan halto di mantencion. Despues e rotonde a haya un facelift minimo y awor a toca turno pa renoba esaki completamente. 

E renobacion ta inclui un diseño moderno y atractivo y ta inclui un variedad di mata nativo y naturalisa cu, hunto cu otro mehoracion, lo mester contribui na elevacion di nos producto Aruba. 

Lo bin tambe algun monumento, traha pa  nos propio artistanan, cu lo refleha e cultura di Aruba, cu lo ta motibo cu Gobierno aki tin pensa di cambia e nomber di Rotonde Las Americas pa bira Rotonde Cultural di Aruba. Interesante pa sa, pakico mester cambia e nomber? 

Total a planta 176 mata riba e rotonde aki cu ta inclui e matanan nativo manera Fofoti, Sia Cora, Raspa Cora, y Raspa Biña, y algun otro variedad naturalisa na Aruba manera e Flamboyan y e Oleander di Bonaire.

Clyde Harms a lansa su buki: “E bahul di Clyde”

E Bahul di Clyde ta un coleccion di articulo cu Clyde Harms a yega di publica den corantnan local den un periodo di como 10 aña, pero no den un buki.

E buki ta honra Lilly Prince pa tur su añanan di dedicacion na ayudo humanitario, especialmente como Presidente di Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) pa locual el a wordo condecora como Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Alberto ta un Venezolano cu a yuda hopi hende y otro actividadnan voluntario na nos isla cu su fundacion PANA {Pa Amor na Aruba). PANA na Spaño ta otro palabra pa AMIGO. Alberto a mustra cu e ta un berdadero amigo di Aruba.

Señora Joyce Pereira a hiba palabra na nomber di Fundacion Lanta Papiamento (FLP) y tabata parce cu e no por a haya mas palabra pa elogia e buki cu ta “bon pa lesa pa entretene y informa”. Segun FLP e articulonan ta skirbi na un manera facil pa lesa. Joyce ta bis cu el a e lesa e articulonan “cu smaak”.  

Segun FLP, E Bahul di Clyde ta cumpli cu un demanda masha grandi, specialmente di parti di e docentenandi Papiamento cu hopi biaha ta busca texto adecuado pa uza den les, cu bon contenido, contenido interesante, contendido tocante Aruba. 

E articulonan den E Bahul di Clyde ta duna hopi posibilidad pa profundisa e tareanan di lesa, analisa, skirbi, y investiga vocabulario y pa haci e tareanan mas interesante. Joyce ta kere cu E Bahul di Clyde lo inspira hopi di nos hendenan pa nan tambe skirbi nan experiencia, recuerdo, ideanan y fantasia.

Otro bukinan na Papiamento di Clyde Harms ta: Storianan di Un Mucha di Lagoen, Historia di Baseball di Aruba – E prome Añanan y Un Arubiano na Libia

Tur entrada di benta di e buki E Bahul di Clyde ta bay pa Koningin Wilhelmina Fonds (KWF).

Mester drecha leynan laboral pa pone un paro na abuso cu tin

Aruba su leynan laboral ta masha antigua. Consecuencia di esaki ta, cu hopi dunador di trabao ta haci abuso cu nan empleadonan. Ainda nos por corda con Gobierno anterior, esta di MEP, via di su Minister di Trabao, Glenbert Croes a tuma un sindicalista, Diego de Cuba como su coordinador pa traha riba e ArboWet. Gobierno di MEP a cai, sin awe nada a ser haci na dicho ley.

Awendia por tuma nota cu un cantidad di abuso ta ser cometi contra e clase trahador. Y tur esaki hasta via di e asina yama, “Uitzendbureau”. Unda tin hasta compania estatal di Gobierno di Aruba, ta emplea varios empleado, via di Uitzendbureaunan, pa hasta 4 aña, sin kier tuma nan na trabao permanente.

Siendo cu di acuerdo cu nos leynan laboral, ora di tuma un empleado den servicio, ta dune 2 luna di prueba. Si dicho empleado no ta cuadra cu exigencianan di e compania, por termina dicho relacion di trabao. Pero hopi compania y den esaki tambe hotelnan, ta tuma trahadornan via di e Uitzendbureaunan, pa largo tempo, p.e. cu nos sa di algun, hasta pa 4 aña of mas, sin kier duna dicho trahadornan, un garantia permanent di trabao.

Esakinan ta abusonan cu ta bin ta tumando lugar y cu Gobierno mes, su departamentonan di control no ta haci nan trabao manera debe ser. Ultimamente varios compania/hotel mester di empleado. Te hasta Gobierno awor a duna flexibilidad p’e stranhero cu tin un dunador di trabao caba, pa haci’e legal y asina mes no tin trahador suficiente, pa cual ta sigui drenta peticion pa importa trahador di exterior.

Loke ta masha notable tambe ta cu via di Camara di Comercio, por constata cu mas y mas Uitzendbureau ta wordo inscirbi, nificando cu mas y mas compania ta prefera di haya trahador via di e sistema aki, cu no ta na beneficio di e trahador tampoco. Mañan e kier forma un famia, cu e salario cu e ta haya via di e Uitzendbureau, no ta suficiente pa e.o. cria un famia.

No t’awe, pero for di basta tempo, Parlamentarionan sa di e situacion aki, pero ningun di nan tin e curashi pa cuminsa traha riba e cambionan cu mester tin den nos leynan laboral. Awor cu tin un Parlamento nobo, (6 luna na mando) por spera reaccion y dedica pa para e abuso cu ta tumando lugar den e tempo moderno aki, cu e clase trahador. Mester bisa cu nos sindicalistanan tambe ta den un “winterslaap”, y no ta sali  na defensa di e clase trahador en general.

Keep Reading

No posts found